Pestgedrag

Wat is pestgedrag en wat zijn de gevolgen ervan

Psychische, fysieke en sociale impact

Pestgedrag op het werk is herhaald, vaak doelbewust en schadelijk gedrag dat een werknemer onder druk zet, uitsluit of ondermijnt, vaak met als doel controle of vertrek (ontslag al dan niet vrijwillig). Op deze pagina lees je wat pestgedrag inhoudt. Leidinggevenden, managementteams, collega's en afdelingen kunnen bewust of onbewust bijdragen aan een cultuur waarin pesten voorkomt. Volgens artikel 3 lid 2 van de Arbeidsomstandighedenwet (Arbowet) is iedere werkgever wettelijk verplicht beleid te voeren om psychosociale arbeidsbelasting, zoals pesten, te voorkomen. 

Iedere werknemer heeft recht op een veilige, respectvolle werkomgeving. Toch voelen veel medewerkers zich soms onzeker of schamen zich om hun zorgen te delen. Daarom moeten bedrijven open communicatie en vertrouwen stimuleren. 

Onveilig, kwetsend of intimiderend gedrag is belangrijk om bespreekbaar te maken, zeker bij herhaling. Je grenzen herkennen is cruciaal. Ze aangeven is geen zwakte, maar een kracht om jezelf en je welzijn te beschermen.

Pesten op de werkvloer zorgt jaarlijks voor 4 miljoen extra verzuimdagen en
€ 900 miljoen aan loonkosten. Toch wordt dit probleem geregeld onvoldoende aangepakt. Een gezonde werkomgeving begint met bewustwording en preventie. 

Gevolgen van Pestgedrag

Pestgedrag op de werkvloer heeft ingrijpende gevolgen. Het kan resulteren in een dalende productiviteit, een hoger ziekteverzuim en een verslechterde werksfeer. Werknemers die slachtoffer zijn van pesten, lopen een verhoogd risico op fysieke en mentale gezondheidsklachten wat niet alleen hun eigen welzijn aantast, maar ook de prestaties van het bedrijf negatief beïnvloedt. Slachtoffers van pesten lopen vaak té lang door met klachten waarvan de oorzaak niet direct op de werkvloer wordt gezocht.

Een gepeste medewerker kan uiteindelijk thuis komen te zitten met een ernstige burn-out, wat vaak langdurige gevolgen heeft voor alle betrokkenen. 

1. Directe vormen van pestgedrag

  • Verbale agressie: beledigingen, roddelen, schelden, of sarcasme.
  • Intimidatie: angst aanjagen, dreigementen uiten, schreeuwen of fysiek dicht bij iemand staan.
  • Discriminatie: beledigingen of pestgedrag gebaseerd op ras, geslacht, leeftijd, seksuele voorkeur, etniciteit, religie of handicap.
  • Pesten met woorden: aanduidingen of grappen die iemand bewust kwetsen, zoals over uiterlijk, prestaties of persoonlijke kenmerken.
  • Publieke vernedering: iemand in het openbaar of op social media (cyberpesten) bekritiseren of kleineren.
  • Fysieke intimidatie: duwen, beetpakken of dreigende gebaren maken.

2. Indirecte vormen van pestgedrag

  • Sociale isolatie: het bewust uitsluiten van iemand uit groepsactiviteiten, vergaderingen of sociale interacties.

  • Negeergedrag: het negeren of ontwijken van een collega, bijvoorbeeld door geen antwoord te geven op vragen of verzoeken.

  • Geruchten verspreiden: onwaarheden of schadelijke roddels verspreiden om het imago of de reputatie te beschadigen. 

  • Sabotage: het opzettelijk verstoren van het werk van een collega, bijvoorbeeld door documenten te verbergen, te vernietigen of informatie niet door te geven.

  • Onterecht afkraken: kritiek geven op een onterecht negatieve manier, zonder ruimte voor verbetering of zonder constructieve feedback.

3. Psychologische vormen van pestgedrag

  • Gaslighting: iemand proberen te laten twijfelen aan zijn of haar eigen waarnemingen of realiteit.

  • Manipulatie: bewust sturen of verdraaien van situaties of informatie om iemand te ondermijnen, te controleren of onzeker te maken.

  • Micro-agressies: kleine, subtiele opmerkingen of gedragingen die de ander ongemakkelijk maken.

  • Overbelasting: iemand opzettelijk met onredelijk veel werk of taken belasten met als doel uit te putten of te laten falen.

  • Onterechte beschuldigingen: iemand beschuldigen van iets wat ze niet hebben gedaan.

4. Verwaarlozing en gebrek aan ondersteuning

  • Weigeren van hulp: het opzettelijk weigeren om een collega te helpen of te ondersteunen bij taken.

  • Onterecht geen erkenning geven: het niet erkennen van iemands werk of bijdrage, terwijl anderen wel lof ontvangen.

  • Vertrouwen niet geven: iemand niet het vertrouwen geven om zelfstandig werk te doen ondanks hun capaciteiten.

5. Belemmering van carrière of groei

  • Verhinderen van promoties: iemand actief verhinderen om door te groeien of zich professioneel te ontwikkelen door hen buiten belangrijke projecten te houden.

  • Salarisdiscriminatie: onterecht een lager salaris geven of geen loonsverhoging bieden. 

  • Verhinderen van toegang tot trainingsmogelijkheden: het onterecht uitsluiten van cruciale trainingen of opleidingen die essentieel zijn voor professionele groei en ontwikkeling.

6. Vormen van micromanagement

  • Ongepaste controle: overmatige controle over iemands werk, waarbij zelfs de kleinste details gecontroleerd worden, ondanks dat het werk goed wordt uitgevoerd.

  • Geen vertrouwen: het constant achter iemand staan en het werk betwijfelen, zonder ruimte voor zelfstandigheid.

7. Tactieken van overmacht

  • Overdreven macht of invloed gebruiken: iemand opzettelijk kleineren door misbruik te maken van een machtspositie, bijvoorbeeld door een hiërarchische voorsprong te misbruiken.

Hoe Bully Journal kan helpen

De Bully Journal is ontwikkeld om medewerkers te helpen incidenten veilig en gestructureerd vast te leggen. Het is een krachtige tool voor wie met pestgedrag te maken heeft en zich wil voorbereiden op gesprekken met HR, vertrouwenspersoon of jurist.

  • Leg feiten en situaties zorgvuldig vast

  • Verhoog je geloofwaardigheid bij meldingen

  • Bescherm jezelf juridisch én mentaal

Word je gepest en merk je dat dit richting ontslag of een VSO wordt gestuurd? Laat je niet onder druk zetten. Met de Bully Journal heb je feiten en patronen vastgelegd die jouw positie versterken.

Wacht niet tot het escaleert.
Begin vandaag nog met documenteren.

Neem contact op voor een vrijblijvend gesprek.